ปัจจุบัน โดรนสำรวจนั้นได้ถูกพัฒนาขึ้นและได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายเพื่อเป็นอุปกรณ์สำคัญในการดำเนินงานที่มอบความสะดวกและความแม่นยำแก่ผู้ใช้งาน ด้วยนวัตกรรมการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงพื้นที่ เหมาะกับมือสมัครเล่นและมืออาชีพที่ต้องการสร้างแผนที่ที่มีความแม่นยำ หรือแม้กระทั่งนักสำรวจที่ทำงานในโครงการขนาดใหญ่ ดังนั้นการทำความเข้าใจเกรดต่างๆของโดรนสำรวจเป็นสิ่งสำคัญ
ในบทความนี้ Aonic Thailand จะพาไปเจาะลึกถึงประเภท โดรนสำรวจ และฟังก์ชั่นการใช้งานที่แตกต่างของโดรนแต่ละประเภทที่ควรรู้ก่อนการเลือกซื้อ เพื่อเลือกโดรนที่เหมาะสมที่สุดสำหรับความต้องการและการใช้งานของคุณ โดยเราสามารถแบ่งโดรนในปัจจุบันตามประเภทของกล้องและระดับความแม่นยำของโดรนได้คร่าวๆออกเป็น 3 ประเภท อ้างอิงจากมาตรฐานการสำรวจด้วยอากาศยานไร้คนขับเพื่องานวิศวกรรม วิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย
ประเภท โดรนสำรวจ
1. เกรดทั่วไป (Customer grade)
โดรนประเภทนี้ จะได้รับการออกแบบมาสำหรับมือสมัครเล่น หรือผู้ที่เริ่มต้นสนใจใช้โดรนในการถ่ายภาพทางอากาศ การถ่ายวีดีโอแบบพื้นฐาน ซึ่งโดรนเหล่านี้มีราคาที่ไม่แพง สามารถเข้าถึงได้ง่าย อีกทั้งฟังก์ชันระบบการทำงานนั้นไม่ซับซ้อน นอกเหนือจากนี้การรังวัดพิกัดถ่ายภาพนั้นจะมีการเชื่อมต่อผ่านทาง DGPS
ฟังก์ชัน และคุณภาพการทำงาน
คุณภาพกล้อง
โดยทั่วไปนั้นโดรนมักมาพร้อมฟังก์ชันกล้องติดตั้งมาในตัว ซึ่งสามารถถ่ายภาพและวีดีโอด้วยระบบชัดเตอร์แบบ rolling shutter หรือเป็นวิธีการถ่ายภาพแบบแสกนจากบนลงล่างในเวลาอันสั้นสำหรับการบันทึกเฟรม ดังนั้นอาจทำให้เกิดการคลาดเคลื่อนเล็กน้อยในการบันทึกข้อมูล ซึ่งหากเปรียบเทียบกับกล้องที่ติดตั้งจากโดรนเกรดอื่นๆอาจไม่สามารถให้ความแม่นยำในระดับเดียวกัน
ระยะเวลาการบิน
โดรน customer grade นั้น ถูกออกแบบมาให้สอดคล้องกับการทำงานโปรเจคหรือการสำรวจพื้นที่ที่ไม่ใหญ่มาก ซึ่งระยะเวลาในการบินนั้นเฉลี่ยอยู่ที่ 20-30 นาทีต่อการบิน 1 ครั้ง และระยะการควบคุมจากรีโมทคอนโทรล (remote control) ไปยังโดรนมักจำกัดอยู่หลักร้อยเมตร
การประมวลผลข้อมูล
ความสามารถในการประมวลผลข้อมูลพื้นฐาน มักมีฟังก์ชันการดำเนินงานผ่านทางแอพมือถือหรือซอฟต์แวร์เฉพาะ ซึ่งการทำงานเบื้องต้นนั้นจะมีฟังก์ชันที่จำกัด เช่น การบันทึกรูปภาพหรือวีดีโอ การรับส่งไฟล์ หรือการปรับค่าบางอย่างได้เพียงเบื้องต้นเท่านั้น อย่างไรก็ตามการใช้โดรนประเภทนี้จะไม่สามารถใช้เครื่องมือเสริมในการาวิเคราะห์ช้อมูล และทำแผนที่ที่ต้องใช้ความละเอียดและความแม่นยำสูงได้
เหมาะแก่การใช้งานสำหรับ
การถ่ายภาพและวิดีโอทางอากาศ
ด้วยการออกแบบมาโดยเฉพาะของโดรน customer grade จึงทำให้มีความสามารถและเหมาะสมกับการการถ่ายภาพและวิดีโอจากบนฟ้า ซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่ชอบถ่ายภาพหรือวีดีโอทางอากาศเป็นงานอดิเรก นักเดินทาง และผู้สร้างเนื้อหาภาพยนต์ต่างๆ
การตรวจสอบอสังหาริมทรัพย์และทรัพย์สิน
โดรนสำรวจเกรดทั่วไปนั้น สามารถนำเสนอวิธีการทางการตลาดที่แปลกใหม่ และให้ภาพที่น่าประทับใจแก่ลูกค้า ด้วยราคาที่ไม่แพงสำหรับการจับภาพอสังหาริมทรัพย์ทางอากาศ ทำให้สามารถแสดงคุณสมบัติหรือลูกเล่นของการออกแบบจากมุมที่ไม่เหมือนใคร
โครงการทำแผนที่ส่วนบุคคล
ประเภทโดรนสำรวจ customer grade นั้นยังถือเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ที่สามารถใช้สำหรับการสร้างแผนที่พื้นฐานของพื้นที่ขนาดเล็กได้ เช่น สวนหรือสวนสาธารณะในท้องถิ่น สำหรับการใช้งานส่วนตัว หรือการทำแผนที่เป็นงานอดิเรก
ข้อดี ข้อเสียของโดรน customer grade
✅ ราคาไม่แพง จับต้องได้
✅ ใช้งานง่าย ไม่ซับซ้อน
✅ สามารถถ่ายภาพและวีดีโอ
✅ ใช้สำรวจและทำแผนที่พื้นฐาน
✅ เหมาะแก่การฝึกบินโดรนเบื้องต้น
✅ ขนาดกะทัดรัด พกพาได้ง่ายสะดวก
⛔ ไม่เหมาะงานที่ต้องใช้ความละเอียดสูง
⛔ ระยะเวลาบินที่จำกัด
⛔ ไม่สามารถติดตั้ง payloads เฉพาะทาง
⛔ ไม่เหมาะต่อการบินในสภาพแวดล้อมที่ท้าทาย
⛔ ความทนทานต่ำเมื่อเทียบกับโดรนเกรดอื่นๆ
⛔ ข้อจำกัดในการนำข้อมูลไปวิเคราะห์เชิงลึก
2. เกรดมืออาชีพ (Professional grade)
ประเภทโดรนสำรวจ Professional grade นั้น ได้ถูกออกแบบมาสำหรับบุคคลและองค์กรที่ต้องการถ่ายวิดีโอหรือภาพนิ่งที่มีความละเอียดสูง เช่นในงานโฆษณาหรือการผลิตสื่อ สามารถปรับปรุงวิเคราะห์ข้อมูลคุณภาพสูงได้ ตัวโดรนจะเหมือน Consumer grade ตรงที่จะไม่สามารถรับสัญญาณ GNSS เพื่อทำการเก็บค่า LOG และมีข้อจำกัดในการใช้ร่วมกับ RTK หรือ PPK และในส่วนของประเภทของชัตเตอร์จะมีการติดตั้งกล้องแบบ global shutter เพื่อการเก็บรายละเอียดภาพที่คมชัดมากยิ่งขึ้น
ฟังก์ชัน และคุณภาพการทำงาน
กล้องคุณภาพสูง
ด้วยโดรนเกรด professional ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะแก่กลุ่มลูกค้าที่จำเป็นต้องเก็บภาพ หรือวีดีโอที่อาศัยความละเอียดสูง เช่น การนำไปใช้ในภาพยนต์ หรือสื่อๆต่างๆ ดังนั้นคุณภาพภาพที่ได้นั้นจึงจะมีความคมชัดสูงนั่นเอง
ระยะเวลาการบิน
โดยปกติแล้ว โดรนสำรวจระดับมืออาชีพจะให้เวลาบินนานกว่า ตั้งแต่ 30-60 นาที และมีช่วงการควบคุมที่กว้างขึ้น ช่วยให้ครอบคลุมพื้นที่ได้มากขึ้นและมีความยืดหยุ่นมากขึ้นในการปฏิบัติงาน
การประมวลผลข้อมูลขั้นสูง
ด้วย Sensor บนตัวกล้องที่มีขนาดใหญ่กว่า Consumer Grade ทำให้การเก็บรายละเอียดภาพและการส่งผ่านข้อมูลนั้นทำได้ดีกว่าโดรนทั่วไป
เหมาะแก่การใช้งานสำหรับ
การท่องเที่ยวและการเดินทาง
โดรนที่ติดตั้งกล้องความละเอียดสูง สามารถนำมาใช้ในอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเพื่อจับภาพทิวทัศน์ทางอากาศของสถานที่ท่องเที่ยว สถานที่สำคัญ และทิวทัศน์ที่สวยงามตามสถานที่ต่างๆได้ ซึ่งเป็นหนึ่งตัวช่วยในการโปรโมตสถานที่ท่องเที่ยว สร้างเนื้อหาการท่องเที่ยวที่สมจริง และนำเสนอมุมมองจากมุมสูงสำหรับผู้ที่ชื่นชอบการเดินทาง
การตลาดและการโฆษณา
ปัจจุบันภาพหรือวีดีโอต่างๆที่เป็นฟุตเทจจากโดรนคุณภาพสูงช่วยเพิ่มองค์ประกอบที่น่าดึงดูดให้กับแคมเปญและโฆษณาต่างๆ ซึ่งสามารถใช้ในการสร้างวิดีโอส่งเสริมการขาย โฆษณา และเนื้อหาภาพสำหรับแบรนด์ เพื่อนำเสนอผลิตภัณฑ์ บริการ หรือสถานที่จากมุมทางอากาศที่ไม่เหมือนใคร ตัวอย่างงานที่นิยมใช้โดรนกันอย่างแพร่หลาย เช่น อุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์ การถ่ายงานอีเว้นท์ต่างๆ เป็นต้น
การผลิตภาพยนต์และโทศทัศน์
มีการใช้โดรนพร้อมกล้องคุณภาพสูงในการผลิตภาพยนตร์และโทรทัศน์เพื่อถ่ายภาพทางอากาศสำหรับภาพยนตร์ สารคดี รายการทีวี และโฆษณา เนื่องด้วยการถ่ายผ่านทางอากาศนั้นสามารถให้มุมมองที่ไม่เหมือนใครและการเคลื่อนกล้องแบบไดนามิกที่ช่วยเสริมการเล่าเรื่องด้วยภาพ
ข้อดี ข้อเสียของโดรน professional grade
✅ เหมาะแก่การถ่ายภาพและวีดีโอ
✅ ระยะเวลาการบินนานกว่าโดรนทั่วไป
✅ สามารถให้ภาพมุมมองที่เเตกต่าง
✅ สามารถเข้าถึงพื้นที่อันตราย
✅ สามารถแสดงภาพผ่านรีโมทคอนโทรล
✅ ฟังก์ชันการใช้งานครบถ้วนและเอื้ออำนวยต่อการเก็บภาพหรือวีดีโอ
⛔ มีราคาที่สูงกว่าโดรนทั่วไป
⛔ การบำรุงรักษามีค่าใช้จ่ายสูง
⛔ พกพาได้ลำบากมากกว่าโดรนทั่วไป เนื่องจากขนาดที่ใหญ่
⛔ จำเป็นต้องมีผู้เชี่ยวชาญในการดูแล และอัพเดทซอฟต์แวร์
3. เกรดสำรวจโดยเฉพาะ (Survey grade)
โดรนเกรดสำรวจ ออกแบบมาโดยเฉพาะสำหรับนักสำรวจ วิศวกร และผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องกับโครงการที่อาศัยความแม่นยำสูงและมีความต้องการสูงในการดำเนินงาน โดรนมีความแม่นยำในระดับต่ำกว่าเซนติเมตร และทำการรังวัดพิกัดถ่ายภาพด้วย RTK และ PPK กล่าวคือความคลาดเคลื่อนในการเก็บข้อมูลนั้นอยู่ในหลักมิลลิเมตรเท่านั้น ซึ่งประเภทของชัตเตอร์นั้นจะติดตั้งแบบ global shutter ที่ให้ความละเอีดยที่สูงด้วยเช่นกัน
ฟังก์ชัน และคุณภาพการทำงาน
เทคโนโลยี RTK/PPK
โดรนเกรดสำรวจมักติดตั้งเทคโนโลยี Real-Time Kinematic (RTK) หรือ Post-Processing Kinematic (PPK) ซึ่งระบบเหล่านี้ช่วยให้สามารถระบุตำแหน่งและการอ้างอิงทางภูมิศาสตร์ของข้อมูลที่รวบรวมได้อย่างแม่นยำ ทำให้มั่นใจได้ถึงความแม่นยำและความน่าเชื่อถือสูง
สามารถติดตั้ง payload ที่หลากหลายตามการใช้งาน
ด้วยฟังค์ชันที่สามารถเลือกติดตั้งอุปกรณ์เสริม หรือที่เรียกกันว่า payloads ได้อย่างหลากหลาย ซึ่งช่วยให้สามารถรวมเซ็นเซอร์ระดับมืออาชีพเข้าด้วยกัน รวมถึงกล้องความละเอียดสูง กล้องมัลติสเปกตรัม หรือเครื่องสแกน LiDAR สามารถปรับแต่งโดรนให้เหมาะกับความต้องการของโครงการเฉพาะได้
การวิเคราะห์ข้อมูลขั้นสูง
โดยทั่วไปแล้วโดรนเกรดสำรวจจะมาพร้อมกับชุดซอฟต์แวร์ที่มีประสิทธิภาพซึ่งสามารถจัดการงานวิเคราะห์ข้อมูลที่ซับซ้อนและนำเสนอความสามารถในการประมวลผลข้อมูลที่ครอบคลุม เช่น การคำนวณปริมาตร การสร้างรูปร่าง และการสร้างแบบจำลองภูมิประเทศแบบดิจิทัล รวมถึงการสร้างพอยต์คลาวด์ การทำแผนที่ออร์โธโมซิส และการสร้างแบบจำลอง 3 มิติ
เหมาะแก่การใช้งานสำหรับ
โดรนเกรดสำรวจสามารถรวบรวมข้อมูลระดับความสูงที่แม่นยำและสร้างแผนที่ภูมิประเทศที่มีความแม่นยำสูง ซึ่งสนับสนุนการสำรวจที่ดินและโครงการวิศวกรรม
โดยละเอียดได้ นอกเหนือจากนี้ยังสามารถติดตามความคืบหน้าของการก่อสร้าง และรับประกันการวางโครงสร้างที่ถูกต้องได้อีกด้วย นอกเหนือจากนี้ยังสามารถสร้างแบบจำลอง 3 มิติของสถานที่ก่อสร้างที่แม่นยำ
การตรวจสอบด้านสิ่งแวดล้อม
โดรนเกรดสำรวจที่ติดตั้งเซ็นเซอร์พิเศษสามารถรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม เช่น สุขภาพพืชพรรณ คุณภาพน้ำ และการทำแผนที่ที่อยู่อาศัย
ผู้เชี่ยวชาญในอุตสาหกรรมต่างๆ เช่น พลังงาน การขนส่ง และโทรคมนาคม สามารถใช้โดรนเหล่านี้ในการตรวจสอบโครงสร้างพื้นฐาน เช่น สายไฟ สะพาน และเสาสัญญาณ เพื่อวัตถุประสงค์ในการบำรุงรักษาและการประเมิน
โดรนระดับมืออาชีพที่ติดตั้งกล้องหลายสเปกตรัมสามารถจับภาพข้อมูลโดยละเอียดเกี่ยวกับสุขภาพของพืชผล เช่น บริเวณที่มีศัตรูพืช พื้นที่ขนาดน้ำ หรืออื่นๆ ซึ่งทำให้เกษตรกรสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการชลประทาน ปุ๋ย และการจัดการพืชผลโดยรวมได้อย่างดียิ่งขึ้น อีกทั้งปัจจุบันยังมีโดรนที่สามารถหว่านปุ๋ย สารกำจัดศัตรูพืชในการ อาทิ Mist drone ที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานแก่เหล่าเกษตรกรให้สะดวกสบายยิ่งขึ้นด้วยเช่นกัน
ข้อดี ข้อเสียของโดรน survey grade
✅ ทำงานร่วมกับ RTK หรือ PPK
✅ ระยะเวลาการบินนาน สามารถครอบคลุมพื้นที่ขนาดใหญ่ในเวลาอันสั้น
✅ สามารถนำข้อมูลมาวิเคราะห์ และประมวลผลเชิงลึกได้
✅ มีการออกแบบเฉพาะทาง เช่น อุตสาหกรรมการเกษตร การทำแผนที่ การตรวจสอบโครงสร้างพื้นฐาน
✅ มีเซ็นเซอร์ที่หลากหลาย อาทิ กล้องมัลติสเปกตรัม กล้องตรวจจับความร้อน เครื่องสแกน LiDAR และอื่นๆ
✅ แสดงข้อมูลตามเวลาจริง และสามารถปรับขนาดการสำรวจได้
⛔ ราคาโดรน และอุปกรณ์ติดตั้งมีราคาสูง
⛔ จำเป็นต้องใช้ความเชี่ยวชาญในการใช้งาน
⛔ ผู้บินโดรนจะต้องมีใบอนุญาต หรือใบรับรอง
⛔ การบำรุงรักษามีค่าใช้จ่ายสูง
⛔ พกพาได้ลำบากมากกว่าโดรนทั่วไป เนื่องจากขนาดที่ใหญ่
การเลือกประเภทโดรนสำรวจที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้มั่นใจว่าได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับโปรเจ็คการสำรวจของคุณ หากคุณเป็นมือสมัครเล่นหรือมือใหม่ โดรนเกรด Consumer อาจเหมาะสมกับคุณ ในทางกลับกันโดรน Professional grade จะเหมาะกับผู้ที่ต้องการภาพและวิดีโอที่มีความระเอียดสูงในการทำสื่อ
การศึกษาและทำความเข้าใจ ‘ประเภทโดรน’ นั้นมีความสำคัญ เนื่องจากในปัจจุบันโดรนมีฟังก์ชันใหม่ๆมากมายให้เลือกใช้ตามการใช้งานที่แตกต่างกันไป การทำความเข้าใจความแตกต่างในการใช้งานโดรนสำรวจระดับ consumer grade ระดับ professional และระดับ survey drone เป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเลือกเครื่องมือที่เหมาะสมสำหรับความต้องการ แม้ว่าโดรนเกรดทั่วไปจะใช้งานได้หลากหลายและเหมาะสำหรับการใช้งานที่ง่าย แต่โดรนระดับ professional ก็มีความสามารถในการรวบรวมข้อมูลที่เหนือขั้นกว่า และในทางกลับกันโดรนเกรดสำรวจก็มีความจำเป็นสำหรับการทำแผนที่ที่แม่นยำ การสำรวจที่ดิน และโครงการวิศวกรรมที่มีความเฉพาะตัวมากขึ้น ดังนั้นการประเมินความต้องการในการซื้อโดรนเพื่อดำเนินโครงการจึงจำเป็นต้องเลือกเกรดโดรนสำรวจที่เหมาะสมที่สุด เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่แม่นยำและเชื่อถือได้
อ่านเพิ่มเติม: สำรวจโบราณสถานด้วยโดรน